Μία Ευρώπη οδυνηρή

"Είναι αδύνατο να κρίνουμε ποια απο τις κοινωνικές αλλαγές που καταγράφει και αναλύει ο Μπέσελ είναι η πιο ριζοσπαστική απο ιστορική άποψη. Μήπως είναι ο αποχωρισμός της γενετήσιας πράξης απο την αναπαραγωγή και η ραγδαία συρρίκνωση του μεγέθους της οικογένειας, το διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό των συνταξιούχων ή η τελική επικράτηση της αυτάρκους "πυρηνικής οικογένειας"; Ή μήπως είναι η εξίσου οριστική νίκη της αστυφιλίας, η εξαφάνιση του επαγγέλματος του υπηρέτη και η άνοδος του τριτογενούς τομέα παροχής υπηρεσιών ή η αλλαγή στο ρόλο των γυναικών; Μήπως η εξισορρόπηση των εισοδηματικών διαφορών και η άνοδος του επιπέδου διαβίωσης, η μαζική κατανάλωση αυτοκινήτων,η ασύλληπτα τεράστια διόγκωση του διεθνούς τουρισμού; Ή πάλι η εξάλειψη σχεδόν του αναλφαβητισμού και η επανάσταση των μέσων μαζικής επικοινωνίας; Ή η αυξημένη εξάρτηση απο το κράτος για κοινωνική ασφάλιση, στέγαση και εκπαίδευση; Ή, εντέλει, η απομυθοποίηση του κόσμου; Όπως φαίνεται απ´ όσα απαριθμήσαμε παραπάνω, δεν ήταν όλες αυτές οι εξελίξεις στον 20ο αιώνα οι χειρότερες δυνατές και δεν οδήγησαν στο χειρότερο δυνατό κόσμο. " Απόσπασμα απο την εισαγωγή "Ιστορία της σύγχρονης Ευρώπης" T.C.W.Blanning.